Indywidualne style uczenia się uczniów

Nie wszyscy przyjmujemy i kodujemy wiadomości w ten sam sposób. Każdy z nas odruchowo uaktywnia preferowany zmysł, albo zmysły, i w ten właściwy sobie sposób odbiera i przekazuje informacje. Preferowany kanał sensoryczny determinuje naszą osobistą strategię uczenia się.

Ludzie odbierają dobiegające do nich informacje za pomocą trzech podstawowych kanałów sensorycznych: wzrokowego, słuchowego, kinestetycznego. Nauczanie uwzględniające predyspozycje percepcyjne polega na angażowaniu w proces nauczania wszystkich zmysłów. Nauka wielozmysłowa bazuje – mówiąc najogólniej – na wielokrotnym powtarzaniu danych treści, czy umiejętności, ale z wykorzystaniem różnorodnych ćwiczeń i aktywności. Multisensoryczność sprzyja aktywizowaniu potencjalnych możliwości, które tkwią w każdym uczniu. Wykorzystując w swojej pracy ćwiczenia, które pobudzają wszystkie zmysły uczących się, ćwiczymy z różnym natężeniem i w dowolnej kolejności sprawność słuchania, mówienia, uważnego patrzenia i działania, a uczniowie z reguły angażują się emocjonalnie w działanie. Nauczyciel współpracuje z grupą, wyzwala jej aktywność, koordynuje realizację wspólnego planu działania. Nauczanie przebiegające wielozmysłowo rozwija umiejętności: samodzielnego uczenia się, pracy w zespole, przezwyciężania trudności, planowania i organizowania pracy własnej lub grupowej. Ponadto takie nauczanie sprzyja lepszemu poznawaniu siebie, budowaniu więzi w grupie oraz jest przyjazne dla dzieci, które wykazują specyficzne trudności w uczeniu się. Nauczanie zmysłowe przebiega dwuetapowo. Pierwszy etap to stymulowanie zmysłów. Na tym etapie dostarczamy uczniom różnorodnych bodźców. Natomiast drugi etap to integrowanie doznań zmysłowych. Na tym etapie dbamy o to, aby bodźce zmysłowe zostały właściwie odebrane i przetworzone. Wielozmysłowe angażowanie ucznia w proces kształcenia zwiększa efektywność nauczania, gdyż uczenie się to nie bierne magazynowanie informacji, tylko aktywny proces, w którym udział. dziecka jest nieodzowny. Określone predyspozycje percepcyjne wpływają na aktywności, które są preferowane przez danego ucznia.

Charakterystyka poszczególnych stylów uczenia się:

Wzrokowcy
Wzrokowcy często pamiętają twarze, ale nie pamiętają imion. Chętnie robią własne notatki. Ich pismo jest zwykle czytelne i przejrzyste. Stosują prawidłowe odstępy i kształt liter.
Wzrokowcy mają bujną wyobraźnię i potrafią kreować w wyobraźni szczegółowe obrazy. Posiadają zdolność do myślenia obrazowego. Chętnie wykonują w głowie operacje przestrzenne. Kiedy się uczą, nie zwracają uwagi na odgłosy, ale ich uwagę mogą zakłócić bałagan i ruch. Zwykle wodzą wzrokiem za wykładowcą. Ich wypowiedzi są na ogół dobrze przemyślane i z góry zaplanowane. Chętnie zapisują swoje myśli i lubią robić listy. Posiadają wrodzoną zdolność czytania diagramów, map, schematów, tabel. Dobrze rozpoznają kolory i umiejętnie je ze sobą komponują. Gdy wzrokowiec się nudzi i jest nieaktywny, wpatruje się w dal, rysuje lub znajduje sobie coś do oglądania. Wzrokowcy często są zamknięci w sobie. Ich emocje zdradza mimika: kiedy wpadają w złość „zabiliby wzrokiem”, łatwo płaczą, a kiedy są w dobrym humorze szeroko się uśmiechają. Wzrokowcy dbają o swój wygląd; na ogół są bardzo schludni i cenią sobie porządek. Muzyka ich nie wzrusza, ale na sztuki plastyczne reagują żywo. Interesują się więc malarstwem, plakatem, grafiką , rzeźbą. Takie dzieła sztuki mogą wywoływać u nich głębokie wzruszenie. Mają wrodzoną zdolność do szczegółowej analizy dzieł plastycznych. Wzrokowcy nie mówią dużo, chętnie stosują metafory. Raczej należą do ludzi cichych. Łatwo tracą uwagę i cierpliwość, gdy zmusza się ich do dłuższego słuchania. Często źle dobierają słowa i są zbyt bezpośredni.  Wzrokowca łatwo rozpoznasz po jego języku. Będzie używał podobnych wyrażeń: „widzę teraz , jak to zrobić”, „teraz to jest dla mnie jasne”, to jest dla mnie mało przejrzyste”, „to wygląda całkiem nieźle”, „nie widzę celu tej rozmowy”.

Słuchowcy

Słuchowiec pamięta, co usłyszał, a nie to, co widział, czy robił. Schematy, plansze, mapy mentalne na niewiele się mu zdadzą. Dla ludzi, u których dobrze rozwinięta jest inteligencja muzyczna, słuch jest najważniejszym zmysłem. Dlatego kluczem do sukcesu jest dobry wykładowca i uważne słuchanie na lekcji. Ilość zapamiętanych informacji z uważnie wysłuchanego wykładu jest ogromna i daleko wykracza poza możliwości pozostałych typów inteligencji. Słuchowiec często ma jednak poważny problem z ortografią, rozpoznaje bowiem słowa poprzez wymówienie poszczególnych głosek. Również nauka pisania początkowo sprawia mu spore trudności. Słuchając wykładu, cicho powtarza słowa wykładowcy lub potakuje głową. Zapamiętanie następuje poprzez głośne powtarzanie materiału.
Słuchowiec myśli słowami i dźwiękami; wypowiada się po cichu i nie zwraca uwagi na detale. Charakterystyczne dla niego jest „głośne myślenie”, nucenie pod nosem, powtarzanie poleceń, sprawiających mu trudność intelektualną. Słuchowiec na ogół ma dobrą pamięć muzyczną i może mieć słuch absolutny. Inteligencja muzyczna sprawia jednak, że hałas i dźwięki istotnie zakłócają jego uwagę. Lubi rozmawiać ze sobą lub innymi o konkretnych sytuacjach; często na głos rozważa wszystkie za i przeciw. Wypowiadając się, chętnie stosuje długie, powtarzające się opisy. Niezależnie od nastroju dużo mówi. W złości ma skłonności do wybuchów krótkotrwałych słowotoków. Swój stan emocjonalny wyraża nie tylko poprzez słowa, ale również, a nawet wręcz przez barwę głosu, prozodię, tempo. Wrażliwość na dźwięki pozwala mu właściwie odczytać emocje, zdradzane przez dźwiękowe komunikaty niewerbalne, towarzyszące wypowiedzi jego rozmówcy. Słuchowiec nadaje się na powiernika, lubi słuchać, często jednak przerywa rozmówcy, by wtrącić swoje zdanie. Gdy poznaje nowych ludzi, dobrze zapamiętuje imiona, ale zapomina twarze. Nie dba o swój wygląd. Jeżeli chodzi o sztukę, to zdecydowanie preferuje muzykę, na którą jest bardzo wrażliwy, ale mimo tego, że sztuki plastyczne mniej go poruszają, zawsze można liczyć na jego udział w dyskusji; analizując dzieło sztuki zwykle pomija istotne szczegóły, ale potrafi spojrzeć na dzieło holistycznie. Inteligencja muzyczna jest łatwa do usłyszenia w języku słuchowca: „ to brzmi nieźle”, „muszę to usłyszeć”, „on jest taki głośny”, „muszę się w to lepiej wsłuchać”, „ jesteś zbyt hałaśliwy”.

Czuciowcy/Kinestetycy

Kinestetyk uczy się przez ruch, wrażenia skórne (dotyk, nacisk, temperatura), wykonywanie i bezpośrednie zaangażowanie. Pamięta to, co zrobił, a nie to, co zobaczył, czy usłyszał. Ma istotnie ograniczoną wyobraźnię. Wyobraźnię uruchamia ruch. Kinestetyk nie rejestruje wizualnej i słuchowej części prezentacji. Żeby utrzymać uwagę, musi często zmieniać pozycję ciała i poruszać się. Myślenie przychodzi mu łatwiej, gdy pozostaje w ruchu. Swoje problemy rozwiązuje będąc aktywnym fizycznie choćby manipulując jakimś drobnym przedmiotem. Czytanie nie jest ulubionym zajęciem kinestetyka. Do zniesienia są teksty krótkie i mające wartką akcję. Podczas czytania wierci się i porusza. Kinestetyk często ma trudności z ortografią; musi napisać słowo, aby upewnić się co do poprawnej pisowni. Na początku bardzo szybko uczy się pisać, jednak, gdy litery i odległość między nimi maleją, wyniki nauki pisania pogarszają się. Kinestetyk często jest impulsywny; kiedy się ucieszy, chętnie podskoczy z zadowolenia; kiedy ma dobry humor, chętnie się przytula i lubi dotyka. Gdy kin estetyk wpada w złość, potrafi tupać, szturchać, rzucać przedmiotami i żywo wymachiwać rękami. Jego reakcje są zazwyczaj błyskawiczne. Nie jest odporny na wpływ otoczenia. Podczas słuchania i mówienia żywo gestykuluje. Kinestetyk nie nadaje się na powiernika, bo jest kiepskim słuchaczem. Kiedy zmusza się go do dłuższego słuchania, szybko traci zainteresowanie. Kiedy bierze udział w rozmowie stoi blisko swojego rozmówcy. Mimo stosunkowo spornej dbałości o wygląd, kinestetyk szybko przestaje wyglądać schludnie. Daje tu znać o sobie ruchliwa natura. Na muzykę żywo reaguje ruchem, preferuje jednak rzeźbę, gdy może ją dotknąć.
Z reguły sztuka nie wywołuje u niego dużych emocji i nie lubi o niej rozmawiać. Język kinestetyka wygląda następująco: „gładko poszło”, „trzeba nim potrząsnąć”, „to jest ciężkie do zrozumienia”, „to mi leży na wątrobie”, „ciepłe słowa”, „nie bądź miękki”.