Andrzejki obchodzone są w Polsce w noc z 29 na 30 listopada, czyli w Wigilię dnia św. Andrzeja. Jest to wieczór wyjątkowy, gdyż zgodnie z tradycją św. Andrzej uchyla rąbka tajemnicy wszystkim pragnącym poznać, jaka przyszłość ich czeka w uczuciach, zdrowiu, pracy.
Kim był św. Andrzej?
Św. Andrzej pochodził z Betsaidy w Galilei. Razem ze swym bratem Szymonem osiadł później w Kafarnaum. To jeden z 12 apostołów. Wcześniej był uczniem Jana Chrzciciela. Jednak gdy Jan wskazując na przechodzącego Jezusa, powiedział: "Oto Baranek Boży", bez wahania poszedł za nieznanym jeszcze wówczas niemal nikomu Zbawicielem. Według tradycji głosił on Dobrą Nowinę w różnych krajach, zwłaszcza w okolicach Morza Czarnego i w Grecji. Tam też poniósł śmierć męczeńską, zawieszony na krzyżu w kształcie litery „X”.
Dlaczego w Andrzejki wróży się pannom?
Jak mówi stare, polskie przysłowie: “Na świętego Andrzeja błyska pannom nadzieja”. Wigilia św. Andrzeja, czyli popularne andrzejki od dawien dawna są tradycyjnym wieczorem wróżb. Pomysłowość dziewcząt w wyszukiwaniu sposobów, aby poznać swoją przyszłość, szczególnie tę uczuciową, była niewyczerpana.Wszystkim tym zabiegom magicznym patronował św. Andrzej - opiekun panien na wydaniu, zwłaszcza tych cnotliwych i pobożnych. Pomagał on w poznaniu imienia przyszłego męża, jego pochodzenia i stanu posiadania. Był również uważany za najlepszego powiernika i orędownika dziewczęcych pragnień i modlitw dotyczących dobrego zamążpójścia i starań o odwzajemnioną miłość. Panny wróżyły zamążpójście w wigilię świętego Andrzeja, a kawalerowie w przeddzień świętej Katarzyny, czyli 24 listopada. Jednak z czasem katarzynki uległy zapomnieniu. Obecnie oba obrzędy są połączone i obchodzone równocześnie jako tradycyjne andrzejki.
Wieczór andrzejkowy to wspaniała okazja, aby spotkać się w gronie przyjaciół. Dobrą zabawę z pewnością umilą tradycyjne wróżby andrzejkowe. Oto kilka z nich.
Najpopularniejsze zabawy andrzejkowe:
Lanie wosku. Jest to najbardziej znana - od wieków aż
po dzień dzisiejszy - wróżba andrzejkowa.
Roztop wosk w małym naczyniu i lej na wodę przez ucho od klucza. Kształt woskowej
figurki może wydawać się nieczytelny, ale gdy obejrzysz jego cień na ścianie,
łatwiej dopatrzysz się zarysu. Mogą to być przeróżne kształty. Wystarczy
odrobina fantazji, a dowiesz się, co czeka Cię w nadchodzącym roku.
Buty. Do wróżenia można posłużyć się również
butami. Ale uwaga, ta wróżba dotyczy tylko niezamężnych panien. Ustawiamy buty,
zdjęte z lewej nogi, gęsiego naprzeciwko progu drzwi. Przekładamy ostatni but
na przód rzędu tak długo, aż któryś przekroczy próg. Właścicielka buta, który
to zrobił, może oczekiwać na szybką zmianę stanu cywilnego.
Jabłko. Wróżba z jabłkiem polega na tym, aby tak
obrać jabłko, by powstała jak najdłuższa obierzyna (skórka przerwana kolejny
etap wróżby odsłania). Potem wróżący zamyka oczy, myśli o miłości i przez lewe
ramię rzuca za siebie skórką. Kształt, jaki ona przybierze, wskazuje na literę,
od której będzie zaczynać się imię przyszłego wybrańca serca.
Karteczki z życzeniami. Do dużego naczynia ze
szkła wrzuć kilka kartek z zapisanymi na nich życzeniami. Potem powoli wlej do naczynia
zimną wodę. Te karteczki, które wypłyną na wierzch, wskażą marzenia, które się
spełnią w najbliższym czasie. Te, które opadną na dno, niestety, szybko nie
zostaną zrealizowane.
Lustro. Aby w magiczną noc andrzejkową wolnym
pannom ukazała się twarz przyszłego męża, dziewczyna powinna być sama w pokoju,
mieć przygotowane wcześniej nowe lustro i zapalić czerwoną świecę w intencji,
aby święty Andrzej sprawił, że ujrzy twarz swego męża. Jeśli zostaną spełnione
wyżej wymienione warunki, powinna usiąść naprzeciwko lustra i wpatrywać się w
nie tak długo, aż pojawi się jej twarz przyszłego oblubieńca.
Kartki z imionami. Na karteczkach (najlepiej z
tektury) napisz jak najwięcej imion chłopców. Stań przodem do świeczki i rzuć
za siebie garść karteczek z imionami. Obejrzyj się za siebie i zobacz, która
karteczka upadła najbliżej. Odczytane na niej imię będzie imieniem Twojego
ukochanego.
Spodeczki. Pod czterema spodeczkami umieszczamy
kolejno: obrączkę, monetę i listek. Czwarty spodeczek zostawiamy pusty.
Następnie dobrze mieszamy i wybieramy jeden z nich. I tak - gdy wyjdzie nam:
obrączka - czeka nas miłość,
listek - ślub,
moneta - da nam pieniądze,
pusty spodeczek - nadchodzący rok niczego nam w życiu nie przyniesie.
Karteczki pod poduszki. Przed pójściem spać spiszmy na
karteczkach męskie (damskie) imiona i włóżmy je pod poduszkę. Rano, zaraz po
przebudzeniu wyciągnijmy jedną z nich. Imię, które odczytamy, zmieni w nasze
życie.
Wahadełko. Aby przekonać się, czy w przyszłym roku czeka Cię ślub, powróż sobie z
wahadełkiem. Zawieś pierścionek albo obrączkę na czerwonej nitce. Palcem wskazującym
i kciukiem lewej dłoni uchwyć nitkę, łokieć oprzyj na stole. Ustaw wahadełko
nad szklanym naczyniem wypełnionym wodą w ten sposób, aby znalazło się po środku
naczynia i nieco poniżej jego brzegów. Rękę trzymaj nieruchomo i obserwuj obrączkę. Jeżeli wahadełko nie poruszy
się, upłynie wiele lat, nim spotkasz ukochana osobę. Teraz przesuń wahadełko
tak, by wisiało 3 cm od brzegu naczynia. Gdy zacznie się kołysać i uderzać o
brzegi naczynia, policz, ile razy zrobi to w ciągu pięciu minut. Wynik odejmij
od łącznej sumy liter swojego imienia i nazwiska. Wynik pokaże tyle lat, za ile
zmienisz swój stan cywilny. Jeżeli wynik odejmowania jest ujemny, tooznacza ślub
jeszcze w tym roku.
Magiczny płomień. Pomyśl sobie życzenie i zapal dwie zapałki. Trzymaj je
płonącymi łebkami do góry. Jeżeli zapałki będą palić się ku sobie, życzenie się
spełni w ciągu roku, a jeśli nie – będziesz musiała dłużej poczekać na jego realizację.
Andrzejkowe wróżby przetrwały aż do dziś i
nadal cieszą się niesłabnącą popularnością, mimo - iż przez stulecia Kościół
potępiał je jako zabobony. Wróżb jest jeszcze całe mnóstwo, ale nie sposób
wspomnieć o wszystkich. Wystarczy tyko tych kilka na początek, a cała reszta
wieczoru zależy tylko od waszej wyobraźni. Zachęcamy do spotkania w ten
magiczny wieczór w większym gronie przyjaciół, bo i zabawa będzie znacznie
bardziej interesująca.
Samych pomyślnych wróżb w ten wyjątkowy wieczór magii życzą:
Zarząd Samorządu Uczniowskiego i opiekunowie